HỒI ỨC VỀ SINH HOẠT TÔN GIÁO

Chỉ còn một hôm nữa thôi là đến đại lễ kỹ niệm Ngày đản sanh Đức tôn sư Phật Giáo Hòa Hảo (PGHH) 25/11 âm lịch hàng năm. Nếu như vào thời điểm trước 30/4/1975 thì không khí lễ tưng bừng lên với những khán đài, cổng tam quan, hoa đăng xa sắc màu lộng lẫy diễu hành trên đường làng với những tấm băng treo đề “MỪNG ĐẠI LỄ” và các Ban Trị Sự địa phương bất cứ là địa phương nào cũng phải tề tựu đến “hội quán” cùng nhau săn sóc ngày đại lễ. “Đọc giảng đường” thì có ban Đọc giảng viên trực thuộc ban Phổ thông giáo lý đến đọc phóng thanh Sấm Giảng Thi Văn Giáo Lý của Đức Thầy.

Đọc giảng đường của PGHH trước năm một 1975,nay chỉ còn là một phế tích

hoang tàn do chính sách kì thị tôn giáo của nhà cầm quyền Việt Nam (1)

Những diễn cảnh êm đẹp đó bây giờ chỉ còn là hồi ức khôn nguôi đối với những tín đồ cao tuổi.30/04/1975 tạo nên một biến cố chính trị đưa các tôn giáo đến bờ vực thẩm trong đó PGHH có thể chịu nặng hơn hết.Chỉ một tiếng lệnh đã xô đổ các cơ sở của tôn giáo không gượng được. Hôm đi trên đường xa tôi chạm mắt một Đọc Giảng Đường PGHH cũ kỹ tàn tạ bị bao bít rịt bởi nhà và cây trồng.
Tính qua thời gian thiếu chút nữa đã tròn bốn mươi năm (kể từ năm 1975) không được chăm sóc sửa chửa, hình dáng nghiêng xiêu, loang lổ lóm đóm nền tường xi măng bở bể, nét sơn xanh sơn vàng tríu mắt đã nhường chỗ cho một tấm hình đen xám.Thời gian có thể làm bào mòn những cơ sở tôn giáo nhưng không bào mòn lòng tôn trọng của tín đồ với Đọc Giảng Đường mà vì cái biến cố ấy đã muốn tiêu diệt hoàn toàn các cơ sở di tích văn hóa PGHH.

Đã mở chiến dịch đập phá hoặc lấy xài của người ta đã đời rồi mới sửa luật.sửa quá muộn màng… thôi vậy cũng được đi, dù sao có cũng đỡ hơn không. Cho PGHH tái phục hoạt, cái nào lỡ hư hao mất mát thì bỏ qua, cái nào còn xót chưa xài, chưa mất thì hãy đem trả cho cố chủ. Để PGHH tái phục hoạt thì PGHH phải có lại tất cả những vì mà trước kia mình đã có mới đúng nghĩa.   Đi đó đây tôi thấy còn một đôi nơi Đọc Giảng Đường không bị tiêu diệt nhưng không hoạt động và cấm sửa sang. Tôi ước phải chi nhà nước cho mình sửa chửa tôn tạo thì khoảng cách giữa nhà nước và tín đồ có thể dần dần khép bớt lại, việc nhà nước bỏ ra hằng trăm đầu lương phát cho công an để đi rình mò những nhà hoạt động tôn giáo sợ họ tính chuyện đòi nợ mình, biểu hiện  thái độ trấn áp là không phải cách hay.

Chắc vì nhà nước tính không sai! thà để phơi hình đọc giảng đường cũ kỹ xám đen cho người tín đồ qua lại thấy đau lòng chịu không nổi mà đòi trả mạnh lên thì buộc cho cái tội “kích động lòng thù hận”. Tìm cớ buộc tội người làm cho mình“nặng lòng lo” khi quyền lực đã có trong tay. Dân không tin nhà nước làm vậy là đúng, có chưởi rủa nhà nước bất lương đàn áp tôn giáo thì bắt thêm nó đi tù riết hết thành phần chống đối mới ăn ngon ngủ yên. Với chủ trương triệt tiêu tôn giáo của đương quyền tôi nghĩ không ai có thể chống cự nổi, những đọc giảng đường còn lại, có lẽ do sự sắp xếp của các đấng vô hình cho làm chứng cứ để đến lúc nào đó tố cáo tội ác của biến cố chính trị sau năm 1975.

Đọc giảng đường của PGHH trước năm 1975,nay chỉ còn là một phế tích 

hoang tàn do chính sách kì thị tôn giáo của nhà câm quyền Việt Nam (2)

Xưa, ngay như xã Kiến An của chúng tôi có tới 15 ấp, tính từ doi lộ lở ngang sông Thánh Địa Hòa Hảo xuống tới Mương Ấp Sử. Ban trị sự xã là riêng, còn 15 ấp trong xã, ấp nào cũng có thành lập Ban trị sự và cơ sở để tín đồ đến sinh hoạt giáo sự, bàn bạc cách làm phát triển PGHH địa phương nhà. Hội quán nào cũng có theomột phòng đọc giảng gọi là Đọc giảng đường chuyên để phát phóng thanh giáo lý PGHH sẽ do Ông trưởng hoặc phó ban Phổ Thông Giáo Lý đảm trách. Mỗi tháng 4 ngày mười bốn rằm hăm chín ba mươi hợp tác với ban đọc giảng viên đến công tác Phật Sự.

Chỗ tôi ở hiện giờ, xưa là một cánh đồng vắng tanh không nhà, tôi từ gần chợ Thuận Giang vô làm rẩy. Vào đồng lúc sáng sớm là đã quên nay rằm hay ba mươi mà sau thì quên không được. Mỗi đọc giảng đường theo bản thiết kế từ trên đưa xuống, lớn nhỏ cao thấp là tùy vào túi tiền của địa phương mà kiểu mẩu là chung với nhiều tầng tháp lên cao, những đọc giảng đường cao lớn, chiều cao có thể khỏi các đọt cây già. Trên chót tháp đọc giảng đường có treo hai cái loa bông bí cái day vô cái day ra, tầng dưới đọc giảng phát lên loa vận tốc âm thanh xa hai cây số còn nghe, bà con trong ấp dư sức mà học thuộc để lòng. Chỗ đất rẩy tôi làm, địa hình là khu tam giác, chịu nghe ba hướng phóng thanh của ba ban trị sự đọc giảng đường: Ấp Kiến Hòa Thượng, Ấp Kiến Bình, và một ấp của xã Mỹ Hội Đông giáp ấp Kiến Hòa Thượng xã Kiến An.

Hội quán là nơi để trị sự viên các ban ngành nhóm họp mỗi tháng hai lần, trình báo công tác đã làm xong, nhận công tác mới và hâm nóng đạo tình. Xét rằng hâm nóng đạo tình rất là hay, làm đạo mà cơm ai nấy ăn, nhà ai nấy ở, chết ai nấy chịu thì còn gì là đạo cả. Người tu nếu thiếu tiếp cận với bạn đồng hành, trên đường về Tây Phương chậm chạp quá cũng không hay, bị danh lợi tình, tham sân si níu đứng chựng mãi cũng không biết, tu lâu tưởng đã đi xa thế tục, sắp tới Lạc bang. Nào ngờ đi lâu mà kiểu giậm chân tại chỗ, già sắp mất mạng chưa tới đất Phật, nằm chết trên đất chúng sanh.

Ngoài mỗi tháng họp hai lần lại có trường hợp họp đột xuất, ví như, có căn nhà bị gió giông làm xập đổ hay tốc mái, một gia đình nghèo mà gặp lúc vợ đẻ, con đau đã hết sức xay trở, hoặc bảo lục miền nầy xứ nọ, có khẩn thiết kêu gọi sự cứu trợ thì vị Hội Trưởng của Ban trị sự cho thơ ký viết thư mời họp cấp tốc, đưa ra vụ việc đáng thương để sau cùng đi đến quyết định lạc quyên hoặc các trị sự viên rút tiền nóng từ trong túi mình.

Gần 40 mươi năm qua vì gặp hoàn cảnh khó mà dấu xưa không theo được, tiếng đọc giảng phát đi từ các loa phóng thanh đã không còn réo kêu người đời thức tỉnh. Người ta diễn lý tự do tôn giáo và tự do không tôn giáo tức ai tu được là tu không thì thôi, đi khuyên ai tu tức đã vi phạm vào quyền tự do không tôn giáo của người đó. Nếu một nhà nước thật tâm thì hiến pháp để “tự do tôn giáo” là đủ biết ai cũng có quyền tự do không tôn giáo, đâu cần phải để “quyền tự do không tôn giáo” chi cho dư, giăn bẫy bắt những tín đồ nặng lòng vì đạo muốn truyền bá đạo cứu đời….

Hội quán các nơi bị tuyệt diệt hoàn toàn chỉ trong một thời gian ngắn sau 1975, đọc giảng đường thì chậm hơn và cho đến thời điểm nầy cũng chưa bị diệt hết, vẫn còn lại một số ít mà không cho hoạt động, sống như chết. Ta thử hỏi, tại sao có sự đối đải đọc giảng đường dễ hơn các hội quán?

Đương quyền có chủ trương tiêu diệt PGHH là không chừa sót bất cứ tài sản hay chương trình gì nhưng hội quán xưa ở vùng quê phần nhiều cất bằng gổ còn đọc giảng đường luôn luôn được xây cất bằng bê tông cốt thép, chuyện phá dở khó hơn mà lợi thì không nhiều do đó họ thiếu cương quyết. Ở một tầm nhìn khác, hội quán với đất đai rộng, không gian của hội quán lấy cất một hai hoặc năm ba cái nhà, như hội quán của Ban trị sự tỉnh An Giang gồm có một chánh điện, một hội trường, một phòng khách, nhà nấu ăn gian nào cũng khá rộng, chụp vô đây làm cơ sở là sướng rân, không thì lấy mà bán cho người ta cất nhà, biết bao nhiêu nhà mà kể. PGHH cũng có một trường đại học “ Viện Đại Học Hòa Hảo” tại thành phố Long Xuyên, An Giang do Thượng Nghị Sĩ, tiến sĩ Lê Phước Sang làm viện trưởng, (ông Sang giờ ở Hoa Kỳ) còn nói về cơ sở của Ban trị sự trung ương tại Thánh Địa Hòa Hảo nhiều cơ sở mà cơ sở nào cũng lớn, bị lấy trong tít tắt. Đọc giảng đường chỉ có chiều cao, ít đất, đập bỏ ra thì khoảng đất ấy không làm được gì.Thêm nữa, nếu nói về mặt thiêng liêng, địa vị hội quán không cao hơn địa vị đọc giảng đường, vì hội quán người ta vô ý còn có thể đem chuyện thế sự ra bàn bạc, vui chơi nhẹ trong khi đọc giảng đường chuyên môn là phổ thông chánh pháp PGHH.Phá hội quán người ta ớn hơi chứ cũng ráng mà làm được việc còn biểu phá đọc giảng đường thì là việc nặng, xem xem việc phá chùa người ta ớn thiệt, không dám đụng tay vào. Tôi nghe có một số kẻ hung, miệng mồm độc địa, phách lối hổn xược với các đấng thiêng liêng đã bị trừng phạt. Chỉ địa phương nào có một vài tên ẩu tả, chẳng kể tội phước là vì và đầu óc họ cũng dính líu với đương quyền mới dám làm càn.

Lễ nầy cũng như bao nhiêu lễ qua, từ 1975 đến 1999 đương quyền hăng độ tiêu diệt PGHH, tín đồ nào cũng ở miết tại nhà không dám rụt rịt, điều nầy bỏ qua không tính, nhưng từ năm 1999 đến giờ đương quyền tiếng đã cho PGHH tái phục hoạt là tính tới chứ? phục hoạt mà không cho phục nguyên, phục quyền tự do tôn giáo bằng những vì trước 1975 PGHH đã có và cho đến bây giờ tôi vẫn bị cấm đi dự lễ đạo bất cứ ở đâu.

Vài hôm lại đây tôi thấy công an thấp thoáng trước đường nhà, có dấu hiệu cấm cản tôi đi hay khách đến. Tôi hết một đôi lần đi ra bị đương quyền ve vản và chận đuổi lại. Nhiều năm qua tôi không định đi mà đương quyền thì quen chuyện canh gác, mùa lễ nào cũng tới trước vài ngày đặt trạm giữ để cố tình giải thích với nhân dântrong nước và quốc tế rằng: Tự do tôn giáo của nhà nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa là thế đấy.

Lê Minh Triết